شيطان نخستين كسي بود كه بعضي از كارها را مرتكب شد و پيش از او كسي آنها را انجام نداده بود و اين كارها شامل موارد زير است:
1-اولين كسي كه قياس نمود و خود را از حضرت آدم(عليه السلام)بالاتر دانست.¹
2-اولين كسي كه در برابر پيشگاه با عظمت الهي تكبر نمود.²
3-اولين كسي كه به دروغ گفت:«خدا گفته از اين درخت نخوريد چون درخت جاودانگي است.»³
4-اولين كسي كه به دروغ قسم خورد و گفت:«من شما را نصيحت مي كنم.»⁴
5-اولين كسي كه نمازي دو ركعتي خواند كه چهار هزار سال طول كشيد.⁵
6-اولين كسي كه منبر رفت و براي ملائكه سخنراني كرد
7-اولين كسي كه غنا و آواز خواند،همان زماني كه حضرت آدم(عليه السلام)را فريب داد.⁶
8-اولين كسي كه لواط كرد.⁷
9-اولين كسي كه دستور ساختن منجنيق را داد.
10-اولين كسي كه دستور ساختن نوره را داد.⁸
11-اولين كسي كه با ابوبكر بيعت كرد.⁹
12-اولين كسي كه عبادت و بندگي او فرشتگان را به تعجب در آورد.
13-اولين كسي كه شبيه شدن به ديگران را مطرح و مردم را به آن تشويق نمود.¹⁰
14-اولين كسي كه سحر و جادو كرد و آن دو را به مردم آموخت.¹¹
15-اولين كسي كه براي زيبايي زلف گذاشت.¹²
16-اولين كسي كه براي مخالفت با پيامبران ريش خود را تراشيد.
17-اولين كسي كه نقاشي كرد و چهره كشيد.¹³
18-اولين كسي كه آتش حسدش شعله ور شد.¹⁴
19-اولين كسي كه خداي تعالي او را لعنت نمود.¹⁵
20-اولين كسي كه گريه دروغي كرد.¹⁶
21-اولين كسي كه بت ساخت.¹⁷
22-اولين كسي كه جبرئيل،ميكائيل و اسرافيل او را لعنت نمود.
23-اولين كسي كه دستور مساحقه داد.

پي نوشتها:
1-سوره اعراف،آيه 12
2-تفسير قمي،صفحه 32
3-سوره طه،آيه 20
4-سوره اعراف،آيه 21
5-نهج البلاغه،خطبه قاصعه
6-تفسير عياشي،ج1،صفحه 4
7-علل الشرايع،ج 2،صفحه 233
8-بحار،ج 14،صفحه 122
9-كتاب اسرار آل محمد
10-كتاب ابليس،صفحه 164 و165

11-سوره بقره،آيه 102
12-كتاب ابليس،164 و 165
13-مكاسب،شيخ انصاري،مكاسب محرومه
14-درالمنثور،ج1،صفحه 51
15-سوره ص،آيه 78
16-تفسير عياشي،ج1،صفحه 40
17-سوره مائده،آيه 89 

 شيطان از بعضي كارها،گفتارها و برنامه ها خرسند ميشود!گاهي خوشحالي به اندازه اي است كه فرياد برمي آورد.

-1امام صادق)عليه السلام(مي فرمايند»:آن اندازه كه مرگ عالم،فقيه و دانشمند شيطان را خوشحال ميكند هيچ چيز ديگري او را خوشحال نمي كند¹«

-2شيطان مي گويد»:از جمله كسانيكه اندوه مرا بر طرف ميكند زنها هستند،آنان نور چشم هاي من اند.وقتي كه لعن و نفرين بندگان صالح بر من جمع ميشود،پيش زن ها ميروم و با آنان همنشيني ميكنم تا ناراحتي ام برطرف شود²«.

-3شيطان از الاغ خوشش مي آيد به خصوص اگر الاغ سياه باشد.مي آيند و با اوب ازي ميكنند.گاهي آنرا ميترسانند،حيوان مي رمدوصاحب خود را برزمين ميزند و آنها مي خندند و گاهي هم صاح ب الاغ مي خواهد از راهي رود كه شياطين دم الاغ را مي گيرند و نمي گذارند برود³.

-4از شيطان پرسيدند:كدام طايفه را بيشتر دوست داري؟

گفت»:دلالان را،چون من به دروغ گويي آنان قانع بودم،آنها قسم دروغ را هم برآن مي افزايند⁴«

-5وقتي دو نفر نزاع كرده و از هم قهر مي نمايند شيطان از خوشحالي در پوست خود نمي گنجد و فرياد مي زند⁵.

-6شيطان از رنگ و لباس قرمز خوشش مي آيد.

-7خنده و قهقهه او را خوشحال ميكند.

-8شيطان از آدم لخت و عريان خوشش مي آيد.

پي نوشتها:

=1بحار،ج 63،صفحه 221

=2كتاب ضمن بحث يحيي از شيطان

=3مجمع النورين،ج حيوان،صفحه 252

=4پاسدار اسلام،شماره 94،صفحه 37

=5مجمع النورين،ج حيوان،صفحه 111

عده اي از بزرگان مي گويند»:شيطان سگ خدا است،پروردگار عالم آنرا خلق كرده كه به موقع به دشمنان خود حمله كند«.

آري خداوند متعال شيطان را آفريد تا هر كس از زير فرمانش خارج شود شيطان همچون سگ تعليمي او را بربايد و زير فرمان خود ببرد.از همين رو است كه هر كس از ولايت الهي و حزب خدا بيرون رود بي شك داخل،در ولايت كفر و شيطان و حزب او شده،در قرآن كريم نيز فقط از اين دو حزب نام برده شده است¹.

وقتي بنده اي بر گناه اصرار ورزد خداوند ولايت خود را از او برميدارد سپس آن بنده اسير دست شيطان گرديده و در ضلالت و گمراهي فرو ميرود و از اين رو در قرآن آمده»:آنگاه خداوند هر كس را بخواهد به ضلالت وا ميگذارد و هر كس را بخواهد به مقام هدايت ميرساند و او خداي مقتدر و داناست²«.

پي نوشتها:

:1حزب خدا در سوره مائده آيه  55و حزب شيطان در سوره مجادله آيه  18

:2سوره ابراهيم آيه  3

-1پرستو:پرستو يكي از پرندگاني است كه شيطان از او فرار ميكند،آن پرنده قرآن ميخواند.امام صادق)عليه السلام(فرمودند:

»اين پرنده حافظ قرآن است و كلمه)ولاظالين(او مثل گفتن انسان است¹«.

-2كبوتر:شيطان از تمام كبوتران به خصوص كبوتر لاعي نفرت دارد.بال كبوتر براي شيطان به منزله بادبزن است.همينطور كه بادبزن مگس را پراكنده ميكند و ميراند،صداي بال كبوتر شيطان را فراري ميدهد.

-3خروس:خروس شيطان را دور ميكند مخصوصا خروس سفيد،ناراحتي شيطان از اين پرنده به اين دليل است كه تسبيح و ذكر خدا ميگويد و ذكر او»سبوح قدوس رب الملائكة و روح«و»اذكرواالله ياغافلين«است و مانند مؤذن  اوقات نماز را اعلام ميكند.

-4گريزازروزها:روزعرفه،عيدقربان،عيدفطر و روز جمعه از روزهايي هستند كه خداوند گناهان را مي آمرزد.

-5بلند گفتن بسم الله

-6استغفار)برگشتن از گناه اميد شيطان را قطع ميكند²(.

پي نوشتها:

:1كتاب ابليس،مجلس 26

:2كتاب ابليس،مجلس 27

همين طور كه شيطان حاجات معنوي خود را از خداوند متعال طلب كرد،حاجات مادي خود را نيز از خداوند خواستار شد،وخداوندآنها را به او عطا كرد.

ابوامامه از رسول  خدا) صلي الله عليه و آله و سلم (نقل ميكند كه آن حضرت فرمود:

بعد از آنكه شيطان رانده درگاه الهي شد و او را به سوي زمين فرستاد عرض كرد:

»پروردگارا!مرابه سوي زمين فرستادي و از نعمت هاي بهشت محروم كردي،من دردنيا احتياجاتي دارم تا بتوانم زندگي كنم«.

خداوندفرمود»:حاجات تو چيست؟«

عرض كرد»:خدايا!من محتاج خانه و منزلم،به من خانه اي عطا فرما«.

خطاب شد»:خانه تو را حمام قرار دادم«.

عرض كرد»:من محتاج نشستن هستم و جايي براي آن ميخواهم«.

خطاب شد»:جاي نشستن تو بازار و كوچه ها-درحديثي آمده كه بازار جاي عيش ونوش شيطان است«.-

عرض كرد»:من غذا ميخواهم«.

خطاب شد»:غذاي تو را در سفره اي قرار دادم كه بر سر آن بسم الله گفته نشود و صاحبان آن مانند حيوانات گرسنه و حريص بدون آنكه نام خدا را ببرند به آن حمله ميكنند«.

عرض كرد»:من احتياج به آب دارم«.

خطاب شد»:نوشيدنيهاي تو شراب و هر چيز مست كننده اي است«.

عرض كرد»:براي من اذان گويي قرار بده«.

گفته شد»:اذان تو موسيقي و مؤذنان تو كساني هستند كه با اين وسايل مينوازند«.

عرض كرد»:براي من قرآني قرار بده كه در آن نگاه كنم«.

خطاب شد»:قرآن تو شعر است«.

عرض كرد»:براي من كتابي قراربده«.

خطاب شد»:كتاب تو وشم است«.

عرض كرد»:براي من حديثي قرار بده«.

خطاب شد»:حديث تو دروغ است«.

عرض كرد»:براي من دام و وسيله شكاري قرار بده«.

خطاب شد»:زنان را وسيله صيد كردن و به دام انداختن مردم قراردادم¹«

پي نوشتها:

:1المحجةالبيضه،ج5،صفحه 62

بعد از آنکه شیطان از سجده کردن بر آدم سرپیچی کرد و از بهشت بیرون شد،گفت:

»پروردگارا!حالا که مرا از بهشت بیرون کردی و از رحمت خود هم دور کردی،عبادات من چه می شود؟هزاران سال عبادتت را کرده ام،خودت گفته ای که»عمل هیچ عمل کننده ای ضایع نمی شود»¹

خطاب از مصدر جلال رسید:

»مزد هیچ کس در پیش من ضایع نمی شود و کسی که قابلیتش را نداشته باشد مزد او را در آخرت نمی دهم ولی در همین دنیا مزدش را به او عطا می کنم،چه از من می خواهی؟»

شیطان گفت:

«من هم مزد عمل خود را در دنیا از تو طلب می کنم،چون به واسطه آدم جهنمی شدم حاجات خود را در رابطه با او می خواهم«.

خطاب شد:

«حاجات خود را بگو تا به تو ببخشم«.

شیطان در جواب گفت:

«اول آنکه اجازه دهی تا روز قیامت زنده باشم«.

خداوند در جوابش گفت:

«اگر می خواهی از صدمه مرگ و جان کندن نجات یابی یا شربت ناگوار مرگ راننوشی نمی شود،برای اینکه اراده من بر این است که هر کس به دنیا آید مزه مرگ را بچشد و اگر کسی مرگ سراغش نیاید در آخرت هم که مردن نیست;آن روز همه زنده می شوند،نجات از مرگ برای کسی نیست،ولی تو را مهلت میدهم تا روز معلوم»²

شیطان گفت:

«دوم اینکه خدایا!از تو می طلبم که در مقابل هر یک از فرزندان آدم دو فرزند به من عطا کنی«.

سوم گفت:

«خدایا از تو می خواهم که مرا در بدن اولاد آدم مانند خون جریان دهی که از هر جای بدن او که بخواهم او را به معصیت بکشانم«.

چهارم از توميخواهم كه فرزندان آدم ما را نبينند ولي ما آنها راببينيم.

پنجم از تو ميخواهم كه به هر شكلي كه ميخواهم بتوانم درآيم )مثل مجلس سقيفه بني ساعده(

ششم:«پروردگارا!از تو می خواهم که تا روح در بدن اولاد آدم است بر آنها مسلط باشم.»

بعد از اینکه شیطان حاجات خود را از خداوند گرفت،گفت:

«خداوندا!قسم به عزمت و بزرگی خودت تمام اولاد آدم رامنحرف می کنم.»

پی نوشتها:

1:سوره آل عمران آیه194

2:سوره حجر آیه 35 تا 37

حضرت علی(علیه السلام) در نهج البلاغه می فرمایند:

«شیطان مدت شش هزار سال خدا را پرستش کرد که فقط چهار هزار سال آن را دو رکعت نماز خواند.بعد می افزایند:معلوم نیست که این شش هزار از سال های دنیا است یا از سال های آخرت»^١

اگر از سال های دنیا بوده همان شش هزار سال است اما اگر از سال های اخروی بوده است بر طبق گفته قرآن کریم:«در روزی که مقدار آن به اندازه پنجاه هزار سال از سال های دنیا خواهد بود.»^٢

فرمول حساب کردن عبادات شیطان به روز های دنیا:

365*50000=18250000

18250000*6000=109500000000

بر طبق این مسأله اگر شیطان خداوند را بر طبق سالهای اخروی عبادت کرده باشد به سال و های دنیا می شود:

صد و نه میلیارد و پانصد میلیون سال

پی نوشتها:

:١نهج البلاغه،خطبه قاصعه

:٢سوره معارج ايه٣

شیطان از طایفه جن است و قرآن هم این را با صراحت بیان کرده است و می فرماید:

«و چنین بود که به فرشتگان گفتیم به آدم سجده برید;همه سجده بردند مگر ابلیس که از جنیان بود و از فرمان پروردگارش سرپیچید»¹

او مدتی از عمر خود را در میان جنیان سپری کرد.تا وقتی که فتنه و فساد و کشت و کشتار در میان آنان برپا شد.در این هنگام خداوند اراده کرد که آنان را نابود کند.پس عده ای از ملائکه را فرستاد تا با شمشیر های خود با آنان جنگیدند و همه ی آنان را کشتند.در این میان شیطان جان سالم به در برد و از مرگ نجات پیدا کرد و به دست ملائکه اسیر شد. پس به فرشتگان گفت:

«من از جمله مؤمنان هستم و در فتنه و فساد شرکت نداشتم و شما تمام خویشان و هم نوعان مرا کشتید و من تنها ماندم مرا با خودتان به آسمان ببرید تا در آن جا با شما باشم و خدای خویش را عبادت کنم«.

فرشتگان از خداوند جویای تکلیف شدند،خداوند به آنان اجازه داد که او را به آسمان ببرند.

و اينطوري شد كه شيطان به اسمان راه يافت

پی نوشتها:

1:سوره كهف ايه 49

نام های شیطان عبارت اند از:

-١ابلیس:این کلمه ای است مفرد و دارای دو جمع(ابالیس و بالسه)از ماده بلی و ابلاس گرفته شده است.معنای آن ناامیدی و مأیوس شدن از رحمت خدا،تحیر و سرگردانی،اندوهگین و سردرگریبان آمده است.ابلیس کلمه ای است عبری و اسم خاص و معروف شده برای همان کسی که آدم را فریب داد و باعث بیرون شدن او و همسرش از بهشت گردید.لفظ ابلیس به صورت مفرد یازده بار در قرآن آمده که جز دو مورد بقیه مربوط به خلقت آدم(علیه السلام)است.از جمله:

»همانا ما آدمیان را آفریدیم و سپس شکل دادیم و پس از آن به فرشتگان عرض کردیم تا بر آدم سجده کنند،همه سجده کردند جزابلیس که از سجده کنندگان نبود^١«

»فرشتگان را فرمان دادیم که بر آدم سجده کنند،همه سجده کردند جز ابلیس که سرپیچی و تکبرنمود و از کافران گردید^٢«

»چون فرمان سجده بر آدم رسید همه اطاعت کردند جز ابلیس که از سجده بر ادم امتناع ورزید^٣«

»ابلیس گمان باطل خود را به صورت حق و حقیقت در نظر مردم جلوه داد تا جز گروه اندکی از اهل ایمان همه او را تصدیق کردند و پیرو او شدند^٤«

در نهج البلاغه نیز یازده مرتبه نیز کلمه ابلیس آمده است.

-٢وسواس:به معنای چیز وسوسه گر و وسوسه کننده است.وسواس در اصل صدای آهسته است و از به هم خوردن زینت آلات بر هم میخیزد.معنای دیگر آن افکار بد و نامطلوب است که بر ذهن انسان خطور میکند.

کلمه وسواس پنج بار در قرآن استعمال شده است:

»من شر الوسواس خناس^٥«

»الذی یوسوس فی صدور ناس^٦«

»فوسوس لهما شیطان^٧«

»فوسوس الیه الشیطان٨«

»و لقد خلقنا الانسان و نعلم ما یوسوس به نفسه^٩«

-٣خناس:به معنای کنار رفتن،عقب گرد کردن و پنهان شدن.

-٤رجیم:به معنای سنگسار کردن،سنگ زده شده،رانده شده از خیرات و رحمت خدا و فرشتگان آسمان.

از امام صادق(علیه السلام)پرسیدند:چرا به شیطان رجیم گفته می شود؟ حضرت فرمود:»برای اینکه او سنگسار میشود^١٠«

-٥عزازیل:این کلمه لغت عبری است به معنی عزیز شده،کسی که در میان فرشتگان با احترام بوده و کسی که عزت و توانایی ظاهری داشته باشد.

پی نوشتها:

١:سوره اعراف آیه ١١

٢:سوره بقره آیه ٣٤

٣:سوره حجر آیه ٣٢

٤:سوره سبا آیه ٢٠

٥:سوره ناس آیه ٤

٦:سوره ناس آیه ٥

٧:سوره اعراف آیه ٢٠

٨:سوره طه آیه ٢٠

٩:سوره ق آیه ١٦

١٠:کتاب واژه قران صفحه ٧٠

شیطان دو معنی دارد:یکی اصطلاحی و آن همان معنایی است که بر سر زبان مردم است.وقتی کلمه شیطان گفته میشود ذهن مردم متوجه آن ملعونی میشوند که روی در روی خدا ایستاد و در برابر آدم(علیه السلام) سجده نکرد.

دیگری معنی لغوی آن است،شیطان از«شطش»و«شاطش»گرفته شده و هر دو به معنی پلید،خبیث،پست و موجودی سرکش و نافرمان به کار برده میشود.به عبارت دیگر به هر چیز مرموز،موذی و آزاردهنده شیطان گفته میشود.همچنین به معنی منحرف و منحرف کننده،شریر و شرارت کننده،دور بودن و دور شدن از حقیقت،دور شدن از مغفرت الهی،بدخوی و سخت دل،بدجنس و بدذات،هلاک شده و هلاک شونده آمده است.